Coronacrisis: word geen racist uit boosheid

Nu de samenleving steeds meer in de greep komt van het coronavirus (COVID-19), zijn veel mensen gespannen. Het is normaal om in zo’n situatie te zoeken naar een oorzaak, of wellicht zelfs een zondebok. Menselijk, maar niet wenselijk. Het veroorzaakt verdeling in een tijd waarin we elkaar juist hard nodig hebben.

China-haat door corona en varkenspest

Sinds de uitbraak van coronavirus in Wuhan, ontvangen Chinese mensen regelmatig bedreigingen en andere uitingen van racisme. Zelfs op onze eigen social media moeten we soms verwensingen en beledigingen verwijderen.

Toen we tijdens de varkenspest aandacht vroegen voor de gruwelijke ruimingen van miljoenen varkens in China, zagen we direct een toename van racistische reacties. In plaats van kritiek op het dieronvriendelijke beleid, richtte veel woede zich direct op de Chinezen zelf. Dat is niet alleen onterecht, het leidt ook tot onbegrip en haat.

Dierenleed is van alle culturen

Aan het begin van de coronacrisis zagen we trieste beelden van Chinese dierenmarkten waar vleermuizen, honden, slangen en gordeldieren worden verhandeld als voedsel. Deze dieren worden gehouden onder afschuwelijke omstandigheden, en je wil er ook niet aan denken hoe ze aan hun einde komen.

Het is akelig dierenleed dat bij veel mensen afgrijzen en woede oproept. En terecht! Maar is de Chinese dierhouderij wel zo barbaars? Mogen we zo kritisch zijn op een andere cultuur, zonder eerst goed te kijken naar onze eigen gewoontes en hoe wij hier omgaan met dieren in de veehouderij?

Anoniem dierenleed

In het Westen consumeren we enorm veel vlees en zuivel maar we zien liever niet waar dat vandaan komt. In de intensieve veehouderij is het volkomen normaal om grote groepen varkens weg te stoppen in kleine donkere hokken, met kale betonnen vloeren waar ze elke dag in hun eigen ontlasting staan.

Wij sleuren pasgeboren kalfjes direct na de geboorte weg bij hun moeder zodat we zelf de moedermelk van de koe kunnen drinken. De kalfjes verwerken we binnen een paar maanden tot kalfsvlees zonder dat ze ooit een dag in een wei hebben gestaan.

Daar vinden wij dan weer niet zoveel verkeerd aan. We kopen keurige anonieme pakjes dierenleed in de supermarkt. Zolang we maar niet worden geconfronteerd met het dier, voelen we ons ook niet schuldig. En dat terwijl we in Europa net zo goed op gruwelijke wijze dieren slachten. Daarbij gaat het ook regelmatig mis: varkens eindigen bij volle bewustzijn in de broeibak of hoogzwangere koeien baren levende kalfjes tijdens het slachten.

Maar kijk daar, iemand in China eet een vleermuis. Barbaars en onmenselijk!

Racisme en speciesisme

Wees je ervan bewust dat oordelen voortkomen uit speciesisme, dat is het discrimineren tussen dieren op basis van diersoort. Onze cultuur bepaalt welk gedrag wij ‘normaal’ vinden, welke dieren we vertroetelen en welke we opeten. Als mens plaatsen we onszelf automatisch op de hoogste positie van een zelf verzonnen ranglijst, we voelen ons ver verheven boven alle dieren en andere levensvormen. Maar is dat terecht?

Dat het Westen beter is in het verbergen van dierenleed is geen gegronde reden om andere bevolkingsgroepen te bestempelen tot 'barbaren'. Als je kritisch kijkt naar hoe er wereldwijd met dieren wordt omgegaan dan valt er op elk continent nog een hoop te verbeteren.

Laat je niet verleiden tot het veroordelen van anderen zonder je bewust te zijn van je eigen culturele vooroordelen. Wat wij hier normaal vinden kan binnen een andere cultuur volstrekt onacceptabel zijn. Óók voor personen die kiezen voor een veganistische leefstijl geldt: word geen racist uit boosheid en frustratie.

Dierenleed komt voor in iedere cultuur. Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. Laten we samen kiezen voor meer compassie, naar dier én mens.