CO2-bedwelming bij varkens is al jaren een bron van discussie. Onlangs benoemden vijftig dierenartsen in een gezamenlijke verklaring dat bedwelming met CO2 een ernstige aantasting is van het dierenwelzijn. Varkens in Nood pleit al jaren voor een verbod op deze gruwelijk vorm van bedwelming.
Op 19 februari 2020 kwamen vijftig dierenartsen bijeen om een gezamenlijk standpunt te formuleren over CO2-bedwelming bij varkens. De uitkomst van deze bijeenkomst wordt gepubliceerd in de aprileditie van dierenartsenblad Tijdschrift voor Diergeneeskunde (TvD).
Een dier in ademnood
Op 24 november 2019 toonde Zondag met Lubach de schokkende realiteit achter het gebruik van CO2. De tot wel dertig seconden durende doodsstrijd van de varkens maakte duidelijk dat er niet zoiets bestaat als een diervriendelijke slacht. De uitzending deed veel stof opwaaien en riep bij een groter publiek vragen op over de verdoving met CO2-gas.
Het inademen van CO2 – een sterk prikkelend gas – leidt bij varkens tot extreme stress, angst, hyperventilatie, stuiptrekkingen en wilde ontsnappingspogingen. “In feite gaat het om een dier in ademnood”, aldus Marien Gerritzen, onderzoeker aan de Universiteit van Wageningen, tijdens de discussie.
In strijd met de wet
In 1996 is de Europese Richtlijn 93/119/EG van kracht geworden waarin bedwelmen wordt gedefinieerd als ‘een methode die een dier onmiddellijk in staat van bewusteloosheid brengt en die aanhoudt totdat de dood is opgetreden’. Dat is opmerkelijk, aangezien er bij CO2-bedwelming absoluut geen sprake van is van onmiddellijk bewustzijnsverlies. De doodsstrijd van varkens duurt zeker zo’n dertig seconden.
Het woord ‘onmiddellijk’ is weggelaten uit EU-verordening 1099/2009, die in 2013 van kracht werd. Toch blijft CO2-bedwelming in strijd met de wet. Artikel 3.1 van dezelfde verordening schrijft namelijk voor: ‘Bij het doden van dieren en daarmee verband houdende activiteiten wordt ervoor gezorgd dat de dieren elke vermijdbare vorm van pijn, spanning of lijden wordt bespaard.’
Ernstig en onoverkomelijk lijden
Het gebruik van CO2-gas voldoet in de verste verte niet aan deze eis. Kitty de Vries, twintig jaar werkzaam geweest bij de NVWA en nu actief binnen dierenartsenvereniging Caring Vets, beaamt tijdens de discussie dat het doden van varkens zeker niet pijnloos gebeurt: “Ik noem het ernstig lijden.”
Caring Vets heeft zich al eerder uitgesproken voor een verbod op CO2-bedwelming. De vereniging van dierenartsen stelt: “Het bedwelmen van varkens met CO2 moet verboden worden. Het brengt ernstig dierenleed met zich mee. Beter alternatief op dit moment is elektrisch bedwelmen, mits optimaal toegepast. Er moet snel meer onderzoek komen naar goede bedwelmingsmethoden voor varkens.”
Dat geluid komt terug bij de discussie op 19 februari. Het grootste deel van de aanwezige dierenartsen is het eens met de stelling dat CO2-bedwelming in de praktijk leidt tot ernstige aantasting van het dierenwelzijn.
Alternatieve methoden
Door een gebrek aan een goed alternatief, blijft de wrede bedwelmingsmethode in heel Europa toegestaan. Slachthuizen zouden zo snel mogelijk moeten overstappen naar een alternatief, maar daar lijkt weinig initiatief voor. Zoals Sophie Deleu, hoofdredacteur van TvD, schrijft: “In plaats van met grote prioriteit te streven naar pijnloze manieren van bedwelmen, passen we CO2-bedwelming bij varkens op steeds grotere schaal toe in Nederland.”
Verbod op CO2-bedwelming
Ook Varkens in Nood pleit al jaren voor een verbod op CO2-bedwelming. Vorig jaar stuurden wij samen met andere organisaties een brandbrief naar landbouwminister Schouten waarin we pleiten voor een Europees verbod op CO2-bedwelming van varkens voor de slacht.
Het is onacceptabel dat productiedieren aan het einde van hun treurige bestaan ook nog eens op gruwelijke wijze om het leven worden gebracht!
Frederieke Schouten
Als veearts werkte ik 7 jaar lang tussen de varkens in de intensieve veehouderij. Ik werd daar dagelijks geconfronteerd met misstanden en schrijnend dierenleed. Toen ik inzag dat ik als veearts te weinig kon doen voor de varkens maakte ik de overstap naar Varkens in Nood. Nu ben ik directeur van dierenrechtenorganisaties Varkens in Nood en Dier&Recht en probeer ik als actievoerder het welzijn van miljoenen varkens in Nederland te verbeteren.