Op 8 december werd er een motie aangenomen van PvDD/PvdA om het verdoven met CO2 bij varkens voor de slacht te verbieden. Een goede zaak, maar wat is het alternatief? Onderzoek uit 2008 leverde niets op en het is de vraag wanneer er wel een diervriendelijker methode wordt gevonden. Varkens in Nood constateert dat de overheid verbeteringen die meer voor de hand liggen al lang had kunnen doorvoeren.
Elektrisch verdoven
Voordat varkens worden geslacht (met een mes worden de slagaders van de keel doorgesneden), worden ze eerst verdoofd. Er zijn twee gangbare methoden voor verdoving. De eerste is elektrisch, waarbij de kop van het varken tussen twee stalen polen wordt geklemd en een stevige shock krijgt en direct bewusteloos raakt. In principe is dit vrij 'humaan', maar door de grote haast waar dit mee moet gebeuren (tijd is geld), gaat het soms mis. Tijdens een bezoek van Varkens in Nood aan een slachterij werd een varken door de verdoving 'gemist' en rende het gillend door de slachterij, achterna gezeten door medewerkers met handverdovers.
CO2-verdoving
De verdoving met CO2 (koolzuurgas) is efficiënter omdat hele groepen varkens in één keer verdoofd kunnen worden in plaats van één voor één. Daarom zijn steeds meer slachterijen overgestapt op dit systeem. Maar er is dus nu een motie aangenomen die het verdoven met CO2 wil uitfaseren. Het inademen van CO2 zorgt namelijk voor een ondraaglijke ademnood, een gevoel te stikken. Professor Olaf Schuiling: Het was alsof mijn keel verbrandde. Ik kan mij voorstellen dat het een verschrikkelijke manier moet zijn om te sterven. Vrijwilligers van Varkens in Nood bevestigen dit. CO2-verdoving verbieden is dus een goed plan. Om zo’n verbod te realiseren moet er echter eerst een diervriendelijker alternatief worden gevonden. Onderzoek hiernaar neemt veel tijd in beslag en de uitkomst is onzeker.
Verbeteringen
Ondertussen zijn er wezenlijke verbeteringen mogelijk die wél direct kunnen worden doorgevoerd:
- Voldoende tijd per te slachten dier
Meer aandacht is nodig voor het gehele traject binnen de slachterij, vanaf het lossen van de vrachtwagens tot en met de verdoving. De haast waarmee in slachterijen gewerkt wordt, veroorzaakt stress bij mens en dier en vergroot de kans op fouten en op, al dan niet opzettelijke, dierenmishandeling. Stress is ook de oorzaak dat varkens lastig te verdoven zijn. - Meten van de hersenactiviteit na verdoving
Of een verdoving effectief is, is niet altijd duidelijk. Een handzaam apparaatje dat de EEG van de hersenen meet, kan uitkomst bieden voor slachters en inspecteurs. - Cameratoezicht in slachterijen
De CO2 verdoving vindt plaats in een afgesloten ruimte. Ondanks dat er tienduizenden varkens per week doorgaan, ziet niemand wat er gebeurt. Met camera’s is controle mogelijk en bovendien is in Engeland gebleken dat camera’s in slachterijen het aantal mishandelingen van dieren drastisch vermindert. - Wetenschappelijk onderzoek, zeker in opdracht van een ministerie, dient voor Tweede Kamerleden en publiek openbaar te zijn.
In 2008 werd in opdracht van het Ministerie van Landbouw onderzoek gedaan naar CO2 verdoving door de Universiteit van Wageningen. Er werden alleen beelden vrijgegeven van één van de zes onderzochte varkens, terwijl uit het rapport duidelijk bleek dat juist dit varken de minste stress had. Meer transparantie bij dit soort onderzoek is noodzakelijk.
Maak het slachten van varkens wat humaner
Varkens in Nood pleit er voor bovenstaande maatregelen direct in gang te zetten, naast onderzoek naar alternatieve verdovingsmethodes. Nu Nederland in 2016 EU voorzitter is, is dit een mooie gelegenheid om het slachten van varkens wat humaner te maken.