Vleeskeuring zwijnerij?!

Standaard afbeelding

In de aanloop naar de rapportage van Hoekstra die op 19 maart a.s. verschijnt, is er opnieuw een rapport uitgelekt over de VWA (Voedsel en Waren Autoriteit), de instantie die verantwoordelijk is voor de vleeskeuring. Uit dit geheim gehouden rapport van Ernst & Young blijkt dat als gevolg van de uitbesteding van vleeskeuringen aan KDS 140 van de 180 keurmeesters ontslag hebben genomen en met onbekende bestemming zijn vertrokken. Het verdwijnen van 78% van de keurmeesters sinds 2006 heeft een desastreuze invloed gehad op de kwaliteit van de keuring van vlees in Nederland.

Dit wordt onderschreven door insiders:

  • schilders en stratenmakers hebben ervaren en deskundige keurmeesters vervangen
  • de opleiding van nieuwe keurmeesters van KDS is ad hoc en oppervlakkig geweest
  • vlees van zieke dieren komt in het slachtproces terecht

Door het mislukken van de privatisering functioneert de vleeskeuring door KDS slecht. Dit is des te zuurder nu die privatisering de overheid meer dan 50 miljoen euro heeft gekost. Jaarlijks draagt het ministerie van LNV ook nog eens circa 5,8 miljoen euro bij aan KDS.

De VWA en het ministerie van LNV hebben dit rapport tot nu toe geheim weten te houden. In de notulen van een overleg van de VWA-directie van 16 november 2006 staat dat “besloten is om het rapport van Ernst & Young niet te verspreiden”. Verder blijkt uit die notulen dat Jos Goebbels (directeur Toezichtsbeleid en Communicatie) actief heeft geprobeerd de Europese Commissie buiten de deur te houden. In de notulen staat “de Europese Commissie wil in januari 2007 inspecties uitvoeren bij de VWA. Jos Goebbels probeert dit te verschuiven naar een later tijdstip en te beperken tot desk-studies". Anders gezegd, de VWA probeert de fouten bij de vleeskeuring te verbergen voor de Europese Commissie. Dat is goed gelukt, want in het rapport over 2007 van de Europese Commissie (de Food & Veterinary Office) komen de problemen met de privatisering aan KDS niet naar voren.

Falende vleeskeuring in de praktijk
Verschillende klokkenluiders hebben verteld welke gevolgen het ontbreken van goede controle in de praktijk heeft:

  • Tot 2006 moest elk varken gekeurd worden, van binnen en van buiten, op pathologische, anatomische en fysiologische afwijkingen. Hierbij werd het hart, kopklieren en longen ingesneden, enzovoort. Dit soort keuringen vereisen een grote expertise en vakmanschap en dat vakmanschap is voor een groot deel verdwenen.
  • Door het verdwijnen van ervaren keursmeesters controleren schilders en stratenmakers nu het vlees. Via verschillende klokkenluiders is bekend dat de controle op geslachte zieke dieren tot een minimum gedaald is. Ook worden levende zieke dieren tijdens het uitladen nauwelijks afgekeurd.
  • De snelheid van de slachtlijn is vaak zodanig hoog dat keurmeesters nauwelijks nog de kans hebben de dieren te controleren en zieke dieren er tussenuit te halen.
  • De keurmeesters niet alleen onervaren zijn, maar vaak ook nog eens een slechte opleiding hebben gehad.
  • Keurmeesters die ziek vlees aantreffen en dit willen controleren moeten de lopende band stil zetten. Dit leidt tot intimidaties door leidinggevenden en uitbeners en slachters die op stukloon werken en grote messen en bijlen hanteren.
  • De keurmeesters worden vaak niet gedekt door hun meerderen zoals VWA dierenartsen; deze werken ook in de slachterijen, maar zijn onder druk van de slachterijen vaak niet gemotiveerd. Dierenartsen die wel actief en gemotiveerd zijn, worden niet of nauwelijks gesteund door hun superieuren bij de VWA in Den Haag.
  • Door voortgaande bezuinigingen dreigt dit toezicht nog eens verder af te nemen, aldus een eerder uitgelekte brief van de directeur van de VWA, de heer Kleinmeulman.
  • Pas medio 2007 is er voor het eerst een onderzoek geweest naar de aanwezigheid van de ziekenhuisbacterie MRSA op vlees. Die werd bij ± 1/3e van kip en kalkoen en bij 11% van het varkensvlees aangetroffen. In de slachterijen vindt geen MRSA controle plaats.
  • Er is geen of nauwelijks controle op de aanwezigheid van residuen van antibiotica in vlees. Het gevolg hiervan kan zijn dat vooral kinderen een allergie voor antibiotica ontwikkelen en met antibiotica niet meer te behandelen zijn.

Conclusies

Volgens het rapport van Ernst & Young van 8 november 2006 heeft de privatisering van de keuring van vlees naar KDS geleid tot grote problemen. De kwaliteit van de vleeskeuring is door het verdwijnen van bijna 80% van de  vleeskeurmeesters onvoldoende geworden en dit heeft ook nog eens (zonder duidelijke redenen) een enorm bedrag gekost.

Dit feit heeft de VWA (en waarschijnlijk de minister) voor de Europese Commissie, voor de Tweede Kamer en voor het publiek met succes verborgen weten te houden.

Door de privatisering mag de slager zijn eigen vlees keuren en krijgt miljoenen euro’s op de koop toe.

Overheid draagt alle nadelen en de vleessector alle voordelen van de privatisering.

Samenvatting van het rapport van Ernst & Young van 16 november 2006

Door de privatisering van de (rood)vleeskeuring van de overheid naar KDS werd het bedrijfsleven zelf verantwoordelijk voor de vleeskeuring en kon deze op de keuringskosten besparen.

De kosten van de privatisering worden (geheel) gedragen door de overheid, waren begroot op 50 miljoen euro en bedroegen uiteindelijk 52 miljoen euro.

Blz 8 van het rapport E&Y: "Het lijkt er op dat het bedrijfsleven de lusten heeft en de overheid de lasten draagt van de privatisering".

Door de privatisering zijn 141 van de 180 keurmeesters verdwenen. Blz 11: "onduidelijk is waar deze keurmeesters gebleven zijn".

Nieuwe keurmeesters moeten opgeleid worden. Blz 19: "waarom LNV de scholingskosten voor haar rekening heeft genomen, is onduidelijk".

Blz 25: "Jaarlijkse bijdrage aan keuring bedraagt, ondanks privatisering, voor de overheid nog altijd bijna 6 miljoen euro per jaar (2007), plus een additioneel debiteurenrisico".

Blz 26: "De kosten-baten analyse van de overdracht valt voor de vleessector veel gunstiger uit dan voor de overheid, die veel lasten en slechts beperkt de lusten draagt".

Uitgelekt rapport Ernst & Young 8 november 2006 met daarin bovenstaande conclusies.

Uitgelekte notulen directie VWA met daarin afspraak tot verzwijgen van de werkelijkheid.

Uitgelekte brief IG van de VWA: kwaliteit keuring vlees kan niet meer gegarandeerd worden.

Uitgelekt rapport VWA over de VWA, januari 2007, met daarin een overzicht van het (eigen) falen van de VWA, tevens aanleiding voor het instellen van de commissie Hoekstra.

Rapport van de FVO/Europese Commissie over de Nederlandse situatie in 2007

Brieven en quotes van klokkenluiders: brief slachter, brief keurmeester 1 & 2

Beeldmateriaal van de gangbare productie van een slachterij is op aanvraag te verkrijgen.

Deel dit artikel