De wantoestanden in Nederlandse slachthuizen zijn al sinds 2018 bekend. Volgens de vleessector gaat het om incidenten maar inspectierapporten van de NVWA tonen elk jaar opnieuw dezelfde overtredingen. Vaak met gruwelijke gevolgen.
Varkens in Nood en Omroep Gelderland onderzochten onlangs opnieuw de situatie in Nederlandse varkensslachthuizen. Daaruit bleek overduidelijk dat er nog steeds ernstige overtredingen voorkomen. Slachthuizen houden vol dat het wel meevalt en wijzen daarbij op de ‘nalevingsmonitor' van de NVWA. Volgens die monitor zijn de regels tussen januari 2020 en juni 2021 voor 99,7% nageleefd. Slachthuizen zouden dus ‘maar’ bij drie op de duizend varkens de fout ingaan. Ook de woordvoerder van de Centrale Organisatie voor de Vleessector spreekt van incidenten. “Frustrerend dat net die paar procent die even buiten de regels ging, zo enorm wordt uitvergroot” klaagde hij toen vorig jaar opnieuw ernstige overtredingen aan het licht kwamen.
Geschopt, geslagen en aan hun oren voortgesleept
Een schaamteloze verdraaiing van de waarheid waarbij de vleessector suggereert dat de NVWA-inspecteurs alle overtredingen in slachthuizen zien én rapporteren. Maar de praktijk is anders. Toen onze onderzoeker in 2021 een maand lang undercover ging bij slachthuis Gosschalk werd hij dagelijks geconfronteerd met akelige overtredingen. Elke dag werden varkens geschopt, geslagen en aan hun oren voortgesleept. Er werd nauwelijks gecontroleerd of dieren bewusteloos waren voor hun keel werd doorgesneden. En dat allemaal in het zicht van de camera’s en onder permanent toezicht van een NVWA-inspecteur.
Overtredingen niet gerapporteerd
Werden deze overtredingen dan niet gezien door de toezichthouder? Gerapporteerd werden ze in ieder geval niet. In de gehele maand van het undercoveronderzoek, is maar één overtreding gemeld door de NVWA. Daarbij ging het om een incident buiten het slachthuis waarbij een varken uit een vrachtwagen viel en klem kwam te zitten.
De waarheid is dat verreweg de meeste overtredingen nooit openbaar worden. De NVWA is al jaren hopeloos onderbemand en inspecties vinden slechts steekproefsgewijs plaats. Onze undercoverbeelden maakten ook duidelijk dat slachthuismedewerkers elkaar direct waarschuwen en extra goed opletten als er een inspecteur in de buurt is. Zo werd de undercovermedewerker door collega’s gewaarschuwd zich ‘even in te houden’ tijdens een inspectie. We kunnen er dus rustig vanuit gaan dat de gerapporteerde overtredingen slechts het topje van de ijsberg vormen. Het werkelijke aantal ligt zeer waarschijnlijk schrikwekkend hoger.
Beter toezicht, strenger straffen
Om zoveel mogelijk winst te maken, willen slachthuizen zo snel mogelijk slachten. Dat het daarbij regelmatig mis gaat, nemen ze voor lief. De kans om betrapt te worden is bijzonder klein en als dat al gebeurt dan zijn de boetes bijzonder laag. Er is voor slachthuizen dus geen enkele reden om secuur te slachten
Om alle overtredingen te registreren, moet er zo snel mogelijk verplicht slim cameratoezicht komen dat direct alarm slaat en de lopende band stillegt bij afwijkende situaties. Daarnaast moeten overtredingen veel strenger bestraft worden. Het is tijd voor een zerotolerancebeleid voor slachthuizen. Wil jij dat ook? Teken de petitie!