Varkens in Nood slaat alarm over illegale transporten van zieke en gewonde dieren. Uit nieuw onderzoek op basis van opgevraagde inspectierapporten van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat transportbedrijven met grote regelmaat ernstig zieke, kreupele en gewonde dieren afleveren bij slachthuizen. Het is verboden om zieke of gewonde dieren op transport te zetten, maar de kans om betrapt te worden is klein en boetes zijn laag. Veel overtredingen blijven onbestraft.
Frederieke Schouten, directeur van Varkens in Nood is zelf dierenarts geweest en weet: “Transport veroorzaakt bij dieren altijd stress en angst. Voor zieke en gewonde dieren is het vervoer een lijdensweg. Velen komen in kritieke toestand aan en een deel overlijdt al onderweg.”
Vervoer van zieke en gewonde dieren
Veehouders zijn wettelijk verplicht om zieke en gewonde dieren te verzorgen. Maar dat kost tijd en geld, terwijl een gewond dier in het slachthuis nog wat oplevert. Transporteurs mogen deze dieren niet meenemen, maar overtreden de wet om de veehouders die kosten te besparen. Varkens in Nood vroeg via de Wet open overheid recente inspectierapporten op bij de NVWA en telde 109 verslagen van ernstig zieke of gewonde varkens en runderen die illegaal naar het slachthuis zijn vervoerd.
De helft van alle in Nederland geslachte varkens gaat naar slachterijketen Vion. Daar worden jaarlijks gemiddeld 3.000 varkens afgeleverd met een gebroken poot. Vion is het enige slachthuis dat deze informatie deelt, het zou omgerekend voor de hele sector om 6.000 dieren gaan. Daarnaast zijn in 2023 ruim 4.200 varkens dood aangekomen bij een slachthuis. Deze cijfers zijn een sterke aanwijzing dat de NVWA slechts een fractie van het werkelijke aantal overtredingen beboet.
Ongezien is ongestraft
Het inladen van dieren voor binnenlands transport gebeurt zonder toezicht. Inspecteurs zien alleen het uitladen van dieren bij een deel van de slachthuizen. Voor een inspecteur is niet altijd vast te stellen of een dier al gewond was, of op transport gewond raakte. Het merendeel van de overtredingen blijft daardoor onbestraft.
Lage boetes
Boetes zijn meestal niet hoger dan 1.500 euro. “Dat dertien transportbedrijven in anderhalf jaar tijd meerdere keren boetes ontvingen voor steeds dezelfde overtredingen, toont al aan dat de straffen niet hoog genoeg zijn”, zegt Schouten.
Om een einde te maken aan dit dierenleed vindt Varkens in Nood strengere controles noodzakelijk. Niet alleen aan het einde van een transport maar ook bij aanvang van diertransporten, in verzamelcentra en bij veehouderijen. De boetes moeten flink omhoog als transporteurs zieke of gewonde dieren vervoeren. Tot slot pleit de dierenbeschermingsorganisatie voor een zogenaamd ‘3 Strikes Out’-beleid, zoals dat nu al geldt voor slachthuizen. Transporteurs kunnen dan na drie overtredingen hun vergunning kwijtraken.
Schouten: “Zieke dieren verdienen zorg. Het transporteren van ernstig gewonde en zieke dieren is een symptoom van deze dolgedraaide sector, waarin dierenwelzijn structureel ondergeschikt is aan economische belangen. Deze overtredingen zullen pas stoppen als de straffen zwaarder wegen dan de financiële voordelen.”