In dierenogen valt hetzelfde licht als in mensenogen. In kippenogen valt hetzelfde licht als in de ogen van varkens. Tenminste als ze buiten mogen lopen. Dit zijn voor mij gouden momenten als boerin: gewoon bij mijn dieren zitten. Observeren. Nadenken over het leven, over dierenlevens is het gevolg van een moment rust.
Ik kan mij als blanke niet voorstellen dat ik in een lijnbus zit van A naar B en dat zwarte mensen moeten staan of achterin moeten zitten in diezelfde bus. Toch was dit nog geen 50 jaar terug ‘normaal’ en in sommige werelddelen tot nog korter geleden. Bizar en niet te bevatten. Ik kan mij als vrouw niet voorstellen, dat vrouwen nog maar honderd jaar stemrecht hebben. Daarvoor was het alleen een mannenaangelegenheid. Bizar en niet te bevatten. Als ik mijn dochtertje zie, kan ik mij niet voorstellen dat kindertjes in bijvoorbeeld India en honderd jaar geleden ook in ons land hele dagen moeten en moesten werken. Bizar en niet te bevatten.
Anno 2015 schaam ik mij kapot dat deze drie voorbeelden eerder ‘normaal’ waren in ons land. Blijkbaar zijn wij doorontwikkeld en wijzen dit soort praktijken nu af.
De kippen lopen hier bij mij gewoon tussen de varkens. Gaat prima, ze leven gewoon met elkaar. Zo van: de een is niet beter dan de ander. Ze zijn daarentegen wel heel verschillend van aard, gedrag en aaibaarheid. Wat ze gemeenschappelijk hebben is dat het expressieve dieren zijn. Ze communiceren constant met geluiden en hun lichaamshouding. Ze hebben ook gemeen dat juist van hun soort het meest wordt gehouden in Nederland in dichte schuren waar zij, varken of kip, opeengepakt opgehokt zitten. Niemand die hun communicatie hoort of ziet.
Maar tok to me. Ik hoor en zie jullie. Wat is jullie boodschap?
Mijmerend tussen mijn varkens en kippen stel ik mij de toekomst voor en ik fantaseer: ‘Mijn kleindochter schaamt zich kapot dat jaren geleden in ons Nederland kippen en varkens opgehokt zaten als productie eenheden. Zij kan zich niet voorstellen dat in 2015 er nog bio-industrie was in ons land. Bizar en niet te bevatten stamelt zij.
Terug in de werkelijkheid. Tok to me.
Ik hoop dat veel mensen anno 2015 gewoon buiten eens tussen kippen en varkens gaan zitten. In het besef dat in dierenogen hetzelfde licht valt als in mensenogen. In het besef dat dieren ook levende wezens zijn met behoeften en drang naar ruimte. Zij zijn niet louter een klomp cellen zonder gevoel.
Met Frank en Frij hoop ik mede te bewerkstelligen dat de periode dat wij ons schamen voor de bio-industrie snel zal aanbreken. Het kan anders, het moet anders. Hoor maar wat ze tokken.
Diana Saaman,
Natuurlijke varkenshouderij Frank en Frij, juli 2015