De dood ruikt voordat zij intreed. Het is een speciale geur. Moeilijk te beschrijven. Ik rook de dood de dag voordat Yen-ai het leven liet. Ik wist niet dat de dood een geur had, misschien is het meer een voorgevoel met geur. De dood ruikt. Ik kan het ruiken.
Yen-ai was op. Ik kocht haar 3 jaar geleden in Duitsland via internet. Een raszuivere Mangalitza zeug waarvan de toenmalige eigenaar zei dat ze twee jaar oud was. Dat heb ik nooit geloofd, ze toonde ouder. Dat kon je zien aan haar postuur. Het vel en de lange rij spenen was al wat hangende. Toch gekocht en meegenomen. Ze is de zeug die tot nu toe het minst aantal biggen heeft geworpen. Dat bevestigde haar werkelijke leeftijd. Na het derde jaar loopt het aantal biggen, zeker bij dit ras, rap terug.
Daarnaast was Yen-ai de minst geliefde zeug bij bezoekers en nieuwe varkens. Ze was best agressief naar vreemden. Althans dreigend agressief, dat schrikt af. Mij niet. Ik mocht haar echt. Ik besloot haar vijf maanden geleden voor de laatste keer te insemineren. Dat ging allemaal goed. Ze werd wel trager en ik zag dat de dracht haar best moeite kostte. Ze wierp vorige maand drie biggen. Ging allemaal goed, maar de laatste twee weken ging ze ineens achteruit. At weinig, liep nauwelijks meer. Gromde zelfs niet meer naar vreemden.
Afgelopen zaterdag zei ik nog tegen mijn moeder, dat ik met het plan liep om haar te laten euthanaseren deze week. Het klinkt misschien hypocriet, maar ik kan het niet over mijn hart verkrijgen haar nog weg te brengen naar de slager om er rookworsten van te laten maken. Want dat kan op zich goed van oude varkens. Yen-ai was op.
Zaterdag is ze nog naar buiten gewaggeld om een modderbad te nemen, haar biggen volgden. Zondagmorgen kwam ik bij haar in de stal. Ik rook het. Ze gaat dood, dat rook en zag ik. Ze voelde wat stijf aan en maakte andere geluiden. Gedempt knorrend als ik haar naam zei. Maandagmiddag lag ze dood.
Ik heb haar aan de openbare weg gelegd. Dat moet. Is verplicht. De kadaverdienst haalt haar dan op, die heeft zijn route twee maal per week hier. Om voorbijgangers niet te confronteren met een varkenslijk is het daarnaast verplicht het dode dier onder een kap te leggen. Dat heb ik gedaan. De groene kap des doods. Ze is inmiddels opgehaald.
Yen-ai betekent in het Chinees: zij die van mensen houdt. Maar mijn Yen-ai hield niet zo van mensen. Maar wel van het leven hier. Ze was de baas in haar groep en dat is een onmisbare functie bij dieren voor orde en rust. Jammer Yen-ai. Ik heb je over je kop geaaid en je bedankt voor je jaren hier. Ik zorg voor je biggen.
Diana Saaman
Natuurlijke varkenshouderij Frank en Frij