Woensdag 22 november zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Wij zochten voor je uit hoe partijen scoren op het gebied van dierenwelzijn.
Traditiegetrouw nemen we bij elke verkiezingen het stemgedrag van de Tweede Kamer onder de loep. We houden bij hoe de partijen stemmen voor diervriendelijke voorstellen (moties) die zijn gedaan tijdens de afgelopen kabinetsperiode. Hoe vaak stemden partijen vóór de dieren?
Het beeld dat we zo krijgen is niet helemaal compleet, maar laat wel in grote lijnen zien hoe politieke partijen denken over dieren.
Diervriendelijk stemgedrag
Dierenvrienden in de politiek
Niet verrassend: de Partij voor de Dieren stemt het diervriendelijkst. Op de voet gevolgd door BIJ1, Volt, GroenLinks, PvdA en SP. Op korte afstand daarvan volgt DENK en op nog iets meer afstand staan PVV en D66.
Middenmoters zijn Omtzigt (NSC), de ChristenUnie en JA21. Deze partijen stemden iets vaker diervriendelijk dan dieronvriendelijk.
Onderaan de lijst staan VVD, BBB, SGP, CDA, BVNL en FVD. Al deze partijen hebben vaker dieronvriendelijk gestemd dan diervriendelijk. Vooral het CDA en FVD stemden erg dieronvriendelijk.
Wat valt er verder op?
Meer aandacht voor dierenwelzijn
Dierenwelzijn wordt steeds belangrijker in de politiek in Den Haag. Als we de laatste regeringen vergelijken, zien we dat het beter gaat. Bijvoorbeeld: de VVD ging van 5 en 9 procent in Rutte II en III, naar 41 procent nu. Zelfs het CDA is nu diervriendelijker met 29 procent, vergeleken met 10 en 7 procent eerder. Bij de twee andere coalitiepartijen valt op dat hun score daalde onder Rutte III maar tijdens Rutte IV flink toenam: de ChristenUnie gaat van 15 naar 54 procent en D66 van 23 naar 72 procent.
Alleen Forum voor Democratie stemt dieronvriendelijker.
Verschil Rutte II, III, IV
DENK diervriendelijker
De Tweede Kamerfractie van DENK wordt in de afgelopen jaren steeds diervriendelijker. Scoorde de fractie tijdens het kabinet Rutte II nog 51 procent, scoort ze nu 86 procent diervriendelijk. Niet heel ver onder GroenLinks, PvdA en SP. De partij stemde voor een verbod op pijnlijke ingrepen bij dieren, riep de regering op om in Europa te pleiten tegen octopuskwekerijen en wil dierenwelzijnsbeleid verplicht stellen voor financiële instellingen.
Dierenvriend op rechts
Met 72 procent is de fractie van Geert Wilders een opvallende dierenvriend op rechts. Dit in tegenstelling tot VVD, CDA, ChristenUnie, BBB, BVNL, JA21 en FVD. De PVV heeft diervriendelijker gestemd dan tijdens de vorige twee kabinetsperioden. De PVV diende zelf een aantal moties in voor strengere straffen voor dierenmishandelaars en beter toezicht in slachthuizen. Maar de partij stemt tegen hervormingen van de landbouw en het verminderen van het aantal dieren in de vee-industrie. En blijf van de gehaktbal af: de partij wil niet dat plantaardig eten gepromoot wordt en dat we minder vlees eten.
Wat doet Omtzigt?
Nieuw Sociaal Contract (NSC), de partij van Pieter Omtzigt, gaat waarschijnlijk veel zetels halen. Maar wat wil Pieter Omtzigt nu eigenlijk met de landbouw en de dieren? Het aantal dieren in de veehouderij moet verminderd worden, staat in het verkiezingsprogramma. “Varkens hebben meer ruimte nodig en we moeten minder kalveren gaan transporteren door heel Europa”, zei de partij tijdens het Dierendebat. Maar hoe diervriendelijk stemde Omtzigt?
Omtzigt scoorde met 58 procent iets beter dan de ChristenUnie (54 procent) en JA21 (53 procent). Maar een stuk beter dan BBB (40 procent) en het CDA (29 procent). Hij stemde vóór de plicht op beschutting voor dieren in de wei, voor het stoppen met de import van jonge kalfjes en voor het verhogen van de leeftijd waarop kalfjes vervoerd mogen worden. Maar hij stemde tegen een verbod op pijnlijke ingrepen bij dieren, tegen het afkeuren van het gebruik van pijnlijke vangmethoden bij pluimvee, tegen het erkennen dat dieren individuen zijn en tegen bevorderen van transitie naar een meer plantaardig dieet.
JA21 steeds minder diervriendelijk
Wat ook opvalt: de ‘conservatief liberalen’ van JA21 zijn tijdens Rutte IV steeds minder diervriendelijk gaan stemmen. Wat is er gebeurd met Joost Eerdmans, die in 2009 nog zei: “De bio-industrie moet worden afgebouwd, het moet afgelopen zijn met lange veetransporten en op veemarkten moeten camera’s worden opgehangen.”
Diervriendelijk stemgedrag JA21 tijdens afgelopen Kabinetsperiode
GroenLinks-PvdA in de regering; wat doet Timmermans?
De PvdA scoort de afgelopen periode met 95 procent heel diervriendelijk. Maar blijft dat zo als de partij in de regering komt? Toen de PvdA samen met de VVD regeerde, scoorde de partij veel minder goed: 35 procent diervriendelijk onder Rutte II. Als de nieuwe fusiepartij GroenLinks-PvdA (weer) met de VVD (of NSC) gaat regeren, zal ze dan dierenwelzijn beter weten te bewaken? Kan GroenLinks haar fusiepartner bij de les houden?
Speciale vermelding: Forum voor Democratie
Speciale vermelding krijgt hekkensluiter FVD. De partij van Thierry Baudet laat met een score van 15 procent het CDA en BBB ver achter zich. Onderzoek naar alternatieven voor dierproeven? Tegen. Cameratoezicht in slachthuizen? Tegen. Verbod op het gebruik van stroomstootwapens op dieren? Tegen – als enige partij. Forum voor Democratie lijkt bekend te willen staan als dieronvriendelijk.
Achtergrond onderzoek: Sinds 2012 onderzoekt Dier&Recht het stemgedrag van Tweede Kamerfracties. We analyseren het stemgedrag van partijen bij moties die wij als diervriendelijk beoordelen. Voor het stemadvies voor deze Tweede Kamerverkiezingen hebben we in totaal 92 diervriendelijkheid moties onderzocht. De onderzochte periode is januari 2022 (start van kabinet Rutte IV) t/m oktober 2023.