In de vee-industrie leven miljoenen dieren op betonnen roosters waaronder zich diepe mestputten bevinden. Vóór de intensivering van de veehouderij was dat niet zo: toen leefden dieren buiten of in een strostal. Maar met de schaalvergroting is ook de mestput ontstaan. Een mestput onder de vloer is praktisch en goedkoop. Afvoer van de mest naar een opslag buiten de stal kost geld en energie en kan technisch haperen. Zoals gewoonlijk gaan geld en gemak ook hier boven dierenwelzijn.
Alternatieven
Omdat we miljoenen varkens en koeien laten leven boven een grote kelder waar al hun poep en urine zich verzamelt en vermengt, ontstaat er veel ammoniak. Mestkelders brengen bovendien onaanvaardbare risico’s (brand-, explosie- en instortingsgevaar) voor de dieren met zich mee.
Er zijn goede alternatieven voor systemen waarbij dieren niet hoeven te leven boven een diepe put met uitwerpselen.
Varkenstoiletten
In de biologische varkensstal van Kees Scheepens plassen en poepen de biggen in aparte hokjes, het zogenaamde varkenstoilet. Dat brengt de ammoniakuitstoot terug naar bijna nul en de urine is direct bruikbaar als vervanger van kunstmest. De varkens hoeven niet op roostervloeren te leven en lopen rond in schone lucht.
Het varkenstoilet kan zowel binnen als buiten geïnstalleerd worden.
Mestpannen
Ook mestpannen zijn een veelbelovend initiatief. Een mestpan is een ondiepe, gekoelde kunststof bak. De pannen worden onder de roostervloeren geplaatst, en aangesloten op een rioleringssysteem. Door de mest te koelen neemt de vorming van bacteriën af waardoor de uitstoot van ammoniak met 85 procent wordt verminderd. Ook de uitstoot van methaan en andere gassen wordt aanzienlijk teruggedrongen.
Mestbanden
Een mestband onder de roostervloer voert de uitwerpselen af. Doordat de poep en urine regelmatig en gescheiden worden weggenomen, vindt er minder ammoniakvorming en methaanemissie plaats.
Buiten
Dieren buiten houden is natuurlijk het meest diervriendelijke alternatief. In de wei vermengt poep en urine zich nauwelijks waardoor de ammoniakuitstoot veel lager is. Bovendien komt de mest dan al meteen op het land terecht, in plaats van dat het zich eerst mengt in de stal en daarna uitgereden wordt op het land – in dat geval komt er twee keer ammoniak vrij.
Tijd voor verandering
Met deze nieuwe stalsystemen wordt niet alleen milieuwinst behaald, maar verbetert ook het welzijn van de dieren. Er is minder kans op brand, ontploffing of het instorten van vloeren, en de dieren leven in schonere lucht.
Frederieke Schouten
Als veearts werkte ik 7 jaar lang tussen de varkens in de intensieve veehouderij. Ik werd daar dagelijks geconfronteerd met misstanden en schrijnend dierenleed. Toen ik inzag dat ik als veearts te weinig kon doen voor de varkens maakte ik de overstap naar Varkens in Nood. Nu ben ik directeur van dierenrechtenorganisaties Varkens in Nood en Dier&Recht en probeer ik als actievoerder het welzijn van miljoenen varkens in Nederland te verbeteren.