Er komt een verruiming van de toegang tot de bestuursrechter in omgevingszaken. Belanghebbenden kunnen makkelijker een omgevingsvergunning voor de bouw van een megastal aanvechten. Ze hoeven niet langer in een vroeger stadium een zienswijze in te dienen tegen het ontwerpbesluit, voordat ze in beroep mogen bij de bestuursrechter. Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State beslist.
‘Varkens in Nood-arrest’
De uitspraak is een direct gevolg van het ‘Varkens in Nood-arrest’ van het Europese Hof van Justitie. In 2017 ging Varkens in Nood in beroep tegen de vergunning voor een staluitbreiding van de beruchte varkensbaron Straathof. Volgens artikel 6:13 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) moest ons beroep worden afgewezen, omdat wij eerder geen ‘zienswijzen’ (geen reactie) hadden ingediend tegen de ontwerpvergunning.
Marcel Middelkamp, de jurist die Varkens in Nood bijstaat in deze zaak, ontdekte dat dit artikel in strijd is met het Verdrag van Aarhus. Dit Europees verdrag regelt de toegang tot de rechter in besluiten over milieuzaken, zoals de bouw van een grote varkensstal. In het inmiddels klassieke ‘Varkens in Nood-arrest’ van 14 januari gaf het Europese Hof van Justitie ons gelijk!
Verruiming beroep
Uiteindelijk moet de Algemene wet bestuursrecht worden aangepast. Maar in afwachting daarvan kiest de Afdeling bestuursrechtspraak voor een ruimhartige toepassing van het verdrag, om ervoor te zorgen dat de toegang tot de rechter niet wordt beperkt.
De uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak betekent dat het recht van belanghebbenden om in beroep te gaan, niet meer afhankelijk is van het eerder indienen van een zienswijze. Zij mogen in beroep bij de bestuursrechter ook bezwaar maken tegen onderdelen van een besluit waarover zij niet eerder hebben geklaagd.
Grote gevolgen voor Nederlandse veehouderij
Het is fantastisch dat ons ‘Varkens in Nood-arrest’ ook andere partijen helpt in rechtszaken tegen milieu- en dieronvriendelijke projecten. Een belangrijke stap in de strijd tegen de bouw van nog meer megastallen!
Op de hoogte blijven van onze zaak tegen varkensbaron Straathof? Meld je aan voor de nieuwsbrief.
Robyn Pees
Als jurist en inhoudelijk medewerker zet ik me in om een einde te maken aan het enorme leed van de miljoenen varkens achter gesloten staldeuren. Ooit zal de mensheid met afschuw terugkijken naar de erbarmelijke manier waarop we nu met onze mededieren omgaan. Ik wil er met mijn werk aan bijdragen dat ik die dag nog ga meemaken. Ieder dier heeft recht op een dierwaardig leven. Dieren kunnen niet voor zichzelf opkomen, daarom moeten wij ze een stem geven!