Nederland overtreedt de Europese wet bij het verlenen van vergunningen aan grote veestallen. Zo stelt het Europese Hof van Justitie in haar uitspraak van 14 januari 2021 in een zaak van Varkens in Nood. Wij startten de zaak om de vergunning aan te vechten voor een staluitbreiding van de beruchte varkensbaron Straathof. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor de Nederlandse veehouderij.
Vergunning verleend aan varkensbaron
In 2017 kreeg varkensbaron Adriaan Straathof een vergunning voor een forse uitbreiding van een van zijn bestaande varkensfabrieken. Varkens in Nood ging, samen met de stichtingen Dier&Recht en Leefbaar Buitengebied, bij de rechtbank Limburg in beroep tegen deze vergunning.
Afgewezen beroep
Volgens de Nederlandse wet (artikel 6:13 Awb) moest ons beroep worden afgewezen, omdat Varkens in Nood eerder geen zienswijzen (geen reactie) heeft ingediend tegen de ontwerpvergunning.
Artikel 6:13 Awb bepaalt namelijk dat burgers niet in beroep kunnen gaan tegen een vergunning, als zij eerder niet hebben gereageerd op de ontwerpvergunning. Met deze beperking in de Nederlandse wet wordt toegang tot de rechter tegengewerkt.
Verlenen vergunning in strijd met Europees recht?
Marcel Middelkamp, de jurist van Varkens in Nood, ontdekte dat deze inspraakprocedure in strijd is met het Verdrag van Aarhus. Dit Europese verdrag moet de toegang tot de rechter garanderen bij milieu-aangelegenheden, waar de uitbreiding van een grote varkensstal onder valt.
De rechtbank Limburg twijfelde over de uitleg van het Verdrag en vroeg advies aan het Europese Hof van Justitie. De uitspraak van het Hof is helder: toegang tot de rechter laten afhangen van een eerdere deelname in de procedure, is in strijd met het Verdrag van Aarhus.
Vergunningen op losse schroeven
Dit betekent allereerst dat de rechtbank Limburg onze bezwaren tegen uitbreiding van deze varkensfabriek van Straathof alsnog inhoudelijk zal moeten behandelen.
Maar het oordeel van het Hof betekent ook dat honderden, misschien wel duizenden, omgevingsvergunningen ten onrechte niet aan de rechter mochten worden voorgelegd. Hierdoor zijn vele bezwaren tegen onder meer grote veestallen nooit inhoudelijk behandeld.
Varkens in Nood gaat onderzoeken of we met deze uitspraak ook in beroep kunnen gaan tegen eerder verleende vergunningen voor grote veestallen.
Met dit soort juridische procedures houden we al een aantal jaren de (her)bouw en uitbreiding tegen van de stallen van Straathof. Op deze manier besparen we een hoop dierenleed! Dit soort kostbare procedures kunnen we niet uitvoeren zonder jouw hulp.
Help je mee in de strijd tegen varkensbaron Straathof?
Robyn Pees
Als jurist en inhoudelijk medewerker zet ik me in om een einde te maken aan het enorme leed van de miljoenen varkens achter gesloten staldeuren. Ooit zal de mensheid met afschuw terugkijken naar de erbarmelijke manier waarop we nu met onze mededieren omgaan. Ik wil er met mijn werk aan bijdragen dat ik die dag nog ga meemaken. Ieder dier heeft recht op een dierwaardig leven. Dieren kunnen niet voor zichzelf opkomen, daarom moeten wij ze een stem geven!