Varkens in Nood vecht een vergunning aan voor uitbreiding van een varkensstal van varkensbaron Straathof. In een opmerkelijke tussenuitspraak vraagt de rechtbank in Limburg het Europese Hof van Justitie om te beoordelen of de vergunningverlening in strijd met Europese regelgeving is geweest. Het antwoord kan niet alleen grote gevolgen hebben voor Straathof, maar voor de hele Nederlandse varkenshouderij.
Vragen aan het Europese Hof
In 2017 stemde de gemeente Echt-Susteren in met de vergunningaanvraag voor een forse uitbreiding van een bestaande varkenshouderij van de omstreden varkensbaron Adriaan Straathof. De Rechtbank Limburg betwijfelt of de inspraakprocedure rondom de vergunningverlening in strijd is geweest met het Verdrag van Aarhus. Daarom vraagt de rechtbank nu advies aan het Europese Hof van Justitie over de uitleg en betekenis van dit Europese verdrag. Het Verdrag van Aarhus heeft als doel de toegang van burgers tot de rechter bij milieuaangelegenheden te garanderen.
Grote gevolgen
Het is waarschijnlijk nog wel een jaar wachten tot het Hof duidelijkheid zal hebben. Maar als de Nederlandse wetgeving in strijd blijkt te zijn met Europese regelgeving dan kan dat grote gevolgen hebben voor het bestuursrecht en zodoende voor vele beslissingen van de overheid. Mogelijk komen hierdoor honderden, misschien wel duizenden, omgevingsvergunningen en eerder genomen beslissingen op losse schroeven te staan. De uitspraak kan dus grote gevolgen hebben voor de Nederlandse varkenshouderij.
Onvolledigheden in de publicatie
In de publicatie van de ontwerp-vergunning voor de uitbreiding bij Straathof stond vermeld dat het alleen om de bouw van een nieuwe stal ging (bouwactiviteit). Uitbreiding van de varkenshouderij (milieuactiviteit) werd niet genoemd. Tevens werd ten onrechte vermeld dat slechts belanghebbenden zienswijzen konden indienen, met andere woorden: bezwaar konden maken. Echter, eenieder zou dit mogen doen. Er werd uiteindelijk geen enkele zienswijze ingediend.
Geen bezwaar, wel in beroep
Na publicatie van de definitieve omgevingsvergunning werd pas duidelijk dat er sprake zou zijn van een uitbreiding van een varkenshouderij en dus van een milieuactiviteit. Daarom ging Varkens in Nood samen met stichting Leefbaar Buitengebied alsnog in beroep.
De Nederlandse wet (artikel 6:13 Awb) bepaalt dat een partij die in beroep gaat bij de bestuursrechter, terwijl er geen bezwaar werd ingediend tegen de eerdere ontwerp-vergunning, niet ontvankelijk moet worden verklaard. Daarom zijn de gemeente Echt-Susteren en Straathof van oordeel dat wij niet ontvankelijk verklaard moeten worden. In dat geval wordt de zaak niet inhoudelijk behandeld.
Wel ontvankelijk
Wij hebben op grond van het Europese Verdrag van Aarhus gesteld dat we wél ontvankelijk zijn en de Rechtbank Limburg lijkt het daarmee eens te zijn. Wij wachten het advies van het Europese Hof met vertrouwen af.
Robyn Pees
Als jurist en inhoudelijk medewerker zet ik me in om een einde te maken aan het enorme leed van de miljoenen varkens achter gesloten staldeuren. Ooit zal de mensheid met afschuw terugkijken naar de erbarmelijke manier waarop we nu met onze mededieren omgaan. Ik wil er met mijn werk aan bijdragen dat ik die dag nog ga meemaken. Ieder dier heeft recht op een dierwaardig leven. Dieren kunnen niet voor zichzelf opkomen, daarom moeten wij ze een stem geven!