Staartbijten veroorzaakt enorm veel dierenleed in varkensstallen. Door gebrek aan afleiding gaan varkens uit verveling en frustratie in elkaars staart bijten, met pijn en verwondingen tot gevolg. Het afbranden van biggenstaarten is geen oplossing, want zelfs in gecoupeerde staartjes kan worden gebeten. De enige manier om staartbijten én couperen te voorkomen, is beter welzijn in de varkensstal.
Bijten uit wanhoop
Op ongeveer de helft van alle varkensbedrijven komt het voor: varkens die in elkaars staart bijten. Dat klinkt heel vervelend, maar de varkens doen het niet uit agressie. De belangrijkste oorzaken voor staartbijten zijn verveling en frustratie. Varkens zijn nieuwsgierige dieren met een sterke behoefte om hun omgeving te verkennen. Een kaal hok voorziet niet in die behoefte. Het varken gaat wanhopig op zoek naar íets om op te kauwen, maar vindt daarvoor alleen de staarten van hokgenoten.
Staarten afbranden is geen oplossing
Staartbijten is een ernstig probleem. De bijtwonden raken ontstoken, met kreupelheid en zelfs verlamming als mogelijke gevolgen. Het is dus van groot belang dat de varkenssector dit lijden voorkomt. De varkenshouders lossen het nu op door biggenstaarten zonder verdoving af te branden. Dit zorgt voor nog meer pijn en verwonding. Ook wordt het staartbijten niet voorkomen, want in de kortere, gecoupeerde staartjes wordt vaak alsnog gebeten. Staarten amputeren is dus helemaal geen oplossing.
Aanpassing stallen noodzakelijk
Bij varkens in natuurlijke omstandigheden komt staartbijten nauwelijks voor. Het wordt veroorzaakt door de intensieve veehouderij. Om staartbijten écht te voorkomen, moeten de varkensstallen worden aangepast. Varkens voorzien van geschikt afleidingsmateriaal zoals stro is daarbij het meest belangrijk. Als verveling in de stal wordt tegengaan, hebben varkens minder aandacht voor elkaars staart.
Betere hokverrijking
Verveling is de belangrijkste oorzaak voor staartbijten, maar niet de enige. Te veel varkens in een klein hok, te weinig voer en een gebrek aan frisse lucht kunnen ook bijdragen. Ze veroorzaken allemaal stress en frustratie, die de varkens op elkaar afreageren. Maar wat de oorzaak van de frustratie ook is, goed afleidingsmateriaal zal deze voor het overgrote deel oplossen. Bij het voorkomen van staartbijten, is betere hokverrijking altijd de eerste stap.
Voorkom staartbijten, stop met couperen
Varkenshouders zijn sinds dit jaar verplicht om met een vragenlijst in kaart te brengen wat op hun bedrijf de belangrijkste oorzaken zijn voor staartbijten. Volgend jaar komen daar ook getrainde welzijnscoaches bij, die advies kunnen geven over verbeteringen in de stal. Helaas ontbreken er duidelijke regels voor het daadwerkelijk uitvoeren van deze verbeteringen. Varkens in Nood vindt dit te vrijblijvend. Varkenshouders moeten ook concrete stappen zetten om de stallen te verbeteren. Alleen zo kan er een einde komen aan het staartbijten én het afbranden van krulstaarten!
Sanne Roelofs
Als bioloog voerde ik vijf jaar lang wetenschappelijk onderzoek uit naar het gedrag en welzijn van varkens in de intensieve varkenshouderij. Dit werk bracht me oog in oog met het dierenleed dat zich op varkensbedrijven afspeelt. Varkens worden behandeld als producten en niet als de slimme, nieuwsgierige levende wezens die ze zijn. Dit wil ik veranderen. Bij Varkens in Nood zet ik me daarom in voor de miljoenen varkens in de Nederlandse vleesindustrie.