Varkens hebben emoties, net als mensen. En ook varkens tonen hun gevoelens via hun gedrag. Jammer genoeg stopt daar de overeenkomst, je zult een varken niet zien huilen of lachen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien hoe we de emoties van varkens kunnen herkennen, zonder het dier te vermenselijken. Zulk onderzoek helpt mensen om varkens beter te begrijpen.
Onderzoekers kijken naar het varken
Hoe gedraagt een vrolijk varken zich? Om daarachter te komen hoef je alleen maar goed te kijken. Onderzoekers bestuderen het gedrag van varkens in verschillende omgevingen. Zo kijken ze naar varkens in ruime hokken met stro, maar ook naar een varken dat alleen in een kaal hok staat. Op die manier is te zien of varkens bepaald gedrag alleen vertonen als ze zich goed of juist slecht voelen.
Kwispelende staart
Wat blijkt? Varkens maken veel gebruik van hun staart en oren bij het uiten van emoties. Zo houdt een blij varken zijn staart in een krul en staan de oren ontspannen naar voren gedraaid. Is een varken echt enthousiast, bij het vooruitzicht van een lekker hapje of tijdens het spelen, dan wordt er ook met de staart gekwispeld. Een varken dat zich níet goed voelt, is ook te herkennen aan zijn lichaamstaal. De staart hangt dan laag en de oren draaien naar achteren.
Deze kennis maakt het extra treurig dat de meeste varkens in Nederland geen staart hebben. Die wordt er bij biggen al kort na geboorte afgebrand. Een pijnlijke ingreep met grote gevolgen: de lichaamstaal van het varken wordt ernstig beperkt. Toch laat een varken nog veel emoties zien met zijn staart, zelfs met een stompje.
Gillen van ellende
Ook varkensgeluiden zeggen veel over hoe ze zich voelen. Maakt een varken hoge geluiden zoals piepen of gillen? Dan is er iets aan de hand. Eenzaamheid of angst voor de varkenshouder worden op deze manier luid verkondigd. Een vrolijk varken maakt juist typische blaffende geluiden, net zoals een hond.
Gedrag geeft varkens een stem
Varkens kunnen niet vertellen hoe ze zich voelen, maar ze laten het wel duidelijk zien. Dat mogen we niet negeren.
Meer weten over het natuurlijk gedrag van varkens en hoe ze daarin beperkt worden door de vee-industrie? Schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Sanne Roelofs
Als bioloog voerde ik vijf jaar lang wetenschappelijk onderzoek uit naar het gedrag en welzijn van varkens in de intensieve varkenshouderij. Dit werk bracht me oog in oog met het dierenleed dat zich op varkensbedrijven afspeelt. Varkens worden behandeld als producten en niet als de slimme, nieuwsgierige levende wezens die ze zijn. Dit wil ik veranderen. Bij Varkens in Nood zet ik me daarom in voor de miljoenen varkens in de Nederlandse vleesindustrie.