Het aantal branden per jaar in veestallen is al groot en lijkt almaar toe te nemen. Het leed is niet te overzien: honderdduizenden dieren komen erbij om. Verschillende organisaties, waaronder boerenorganisaties LTO en POV, Brandweer Nederland, verzekeraars en het ministerie van Landbouw brachten gisteren een nieuw actieplan uit om stalbranden te voorkomen. Het document lijkt echter meer op een adviesplan; het bevat veel te weinig actie.
Tweede actieplan
Het ‘Actieplan 2018-2022’ is een vervolg op een eerder plan van deze organisaties. Het is de overheid inmiddels menens: er moet echt iets gebeuren om de brandveiligheid van stallen te vergroten. Zelfs de veehouderijsector geeft toe dat het zo niet langer kan.
Wat is er goed aan het plan?
- Een belangrijk punt is dat alle kalver- en varkensstallen nog dit jaar een verplichte elektrische keuring krijgen. Erg belangrijk, want kortsluiting is één van de belangrijkste oorzaken van brand.
- Ook goed: Nieuwbouwstallen moeten inmiddels voldoen aan strengere regels, en zijn dus veiliger geworden. Maar er wordt ook heel duidelijk gesteld dat er de afgelopen jaren nog veel te weinig is gedaan met de oude stallen.
Waar moeten wij van huilen?
- Overal in de media lees je dat dit actieplan “de focus nu meer op bestaande stallen legt”. Dat schrijft het actieplan namelijk zelf. Maar is het wel waar? Nee, behalve bovenstaand voorbeeld lezen wij geen concrete aanpassing die de dieren in bestaande stallen moet helpen.
- Het actieplan staat wel vol met plannen voor voorlichting, overleg, adviezen, checklists en verder onderzoek, maar lijkt veehouders tot niets te verplichten. Wij zijn niet tegen voorlichting, maar pardon, dat stond ook al als actiepunt in het vórige 6-jarenplan en al die voorlichting heeft nog niets bijgedragen aan de veiligheid in stallen. Het is tijd voor drastischere maatregelen!
- Wij zijn ook niet tegen checklists. Integendeel, het is goed om veehouders hun stal te laten checken op gevaarlijke punten. Maar het actieplan rept niet van enige consequenties of verplichtingen. En jaarlijks een checklist invullen waaruit blijkt welke grote risico’s er in je stal zijn, vergroot niet de brandveiligheid!
Overheidsingrijpen noodzakelijk!
We lezen in het plan dat de overheid nog “de mogelijkheden aan het verkennen is” om aan bestaande stallen extra wettelijke eisen te gaan stellen. In het najaar van dit jaar horen we de conclusie. Wij willen vast heel duidelijk zijn: ja, overheidsingrijpen is absoluut nodig en varkens in bestaande stallen moeten wettelijk beter beschermd worden! De sector kan dit niet zelf oplossen met ‘mooie’ initiatieven. Betere brandveiligheid móét verplicht worden, zodat geen enkele veehouder zich eraan kan onttrekken!
Als we niet ingrijpen, gaat de hoos van stalbranden door tot in 2054, want zoals we kunnen lezen: “Het gros van de huidige bestaande stallen is vóór 1 april 2014 gebouwd. Stallen gaan 25 tot 40 jaar mee. Het duurt dus nog wel enige jaren voordat alle bestaande stallen technisch zijn afgeschreven en worden vervangen worden.”
Dieren tellen niet mee?
Het is treurig om te lezen: als aanleiding worden in het actieplan veel termen genoemd als ‘belangrijk maatschappelijk issue’, ‘de impact van stalbranden is de laatste jaren sterk toegenomen’, ‘de maatschappij vraagt om een duidelijke aanpak’. Maar over het dierenleed wordt niet gerept. De belangrijkste reden om de branden te stoppen moet toch het beschermen van de dieren zijn? Niet de publieke ophef? Het is een typisch voorbeeld van onze huidige omgang met dieren: het dier zelf wordt niet gezien als een individu. De varkens zijn hier in feite de belangrijkste ‘stakeholder’, maar hun belangen zijn duidelijk nog steeds ondergeschikt.
Wij blijven voor opkomen voor hun rechten!
Frederieke Schouten
Als veearts werkte ik 7 jaar lang tussen de varkens in de intensieve veehouderij. Ik werd daar dagelijks geconfronteerd met misstanden en schrijnend dierenleed. Toen ik inzag dat ik als veearts te weinig kon doen voor de varkens maakte ik de overstap naar Varkens in Nood. Nu ben ik directeur van dierenrechtenorganisaties Varkens in Nood en Dier&Recht en probeer ik als actievoerder het welzijn van miljoenen varkens in Nederland te verbeteren.