Al jaren is duidelijk dat gangbare varkensstallen de wet overtreden met slecht of zelfs volledig ontbrekend afleidingsmateriaal – terwijl geschikt afleidingsmateriaal voor varkens al sinds 1991 verplicht is. Na decennia van gedogen lijkt er nu eindelijk reden tot hoop voor de varkens.
Verplicht afleidingsmateriaal
Volgens de Europese wet horen varkens afleidingsmateriaal (of: verrijkingsmateriaal) tot hun beschikking te hebben: spul om in te wroeten, op te kauwen en te verkennen. Helaas tref je in hun betonnen stal geen stro of hooi aan, maar een metalen ketting met een harde plastic bal, of een stukje pvc. Omdat de varkens gek worden van verveling, gaan ze in elkaars krulstaarten bijten. Om dit te voorkomen wordt de staart er bij jonge biggen – zonder verdoving – afgebrand.
Speerpunt van Varkens in Nood
Varkens in Nood voert al jaren actie voor goed afleidingsmateriaal en het behoud van varkensstaartjes. In 2018 stuurden wij minister Schouten nog een brandbrief over dit onderwerp. Eind vorig jaar kwam Wageningen University and Research (in opdracht van het ministerie van LNV) eindelijk met een folder met duidelijke normen waar goed afleidingsmateriaal aan moet voldoen.
Eindelijk controle op afleidingsmateriaal
Met behulp van de folder controleert de NVWA sinds dit voorjaar op het gebruik van afleidingsmateriaal. De uitkomsten van deze controles zijn nog niet bekend. Maar uit een enquête van vakblad Boerderij – die door 10 procent van de varkenshouders is ingevuld – blijkt dat varkenshouders hun varkens eindelijk geschikt(er) afleidingsmateriaal aanbieden, zoals stro en jute. “De varkens kunnen ergens op bijten, kauwen of ermee scharrelen”, aldus Boerderij.
Stro is populair
Bijna alle varkenshouders zeggen stro aan te bieden, los in een bak of ruif, of geperst via een strokoker. Dat is natuurlijk goed nieuws voor de varkens die voorheen genoegen moesten nemen met een metalen ketting. Wel zijn de bij boeren populaire strokokers voor varkens nogal saai. Stro los in een bak of ruif is veel geschikter.
In de enquête geven varkenshouders aan: “Het spul moet ‘hufterproof’ zijn, want slopen kunnen varkens als de beste.” Het is natuurlijk de omgekeerde wereld om de varkens hufters te noemen! Terwijl wij ze in kale, betonnen stallen hebben weggestopt. Mensen die buitenvarkens houden, geven dan ook aan dat de varkens nooit iets slopen, omdat ze gewoon genoeg te doen hebben.
Voorzichtig positief
Toch zijn wij voorzichtig positief. Hoewel het gaat om een enquête – waardoor het zou kunnen dat enkel de meest betrokken boeren hebben geantwoord, en misschien zo gunstig mogelijk – toont de enquête wel dat afleidingsmateriaal leeft onder varkenshouders. In ieder geval is 10 procent van de varkenshouders actiever bezig met verrijking. Dat is winst voor de varkens!
Frederieke Schouten
Als veearts werkte ik 7 jaar lang tussen de varkens in de intensieve veehouderij. Ik werd daar dagelijks geconfronteerd met misstanden en schrijnend dierenleed. Toen ik inzag dat ik als veearts te weinig kon doen voor de varkens maakte ik de overstap naar Varkens in Nood. Nu ben ik directeur van dierenrechtenorganisaties Varkens in Nood en Dier&Recht en probeer ik als actievoerder het welzijn van miljoenen varkens in Nederland te verbeteren.